Bartalai
Cirsium vulgare subsp. vulgare
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Bartarai, Guihèn.
Noms en français : Cirse commun, Cirse à feuilles lancéolées.
Descripcioun :Lou bartalai es un grand cardoun dóu gènre Cirsium que fai de 60 cm fin qu'à 2,5 m. Li fueio soun proun espinouso e remounton sus li cambo alado. Se recounèis peréu à si gròssi flour coumpausado mai auto que larjo.
Usanço :Es uno planto coumestiblo qu'èro manjado dins d'ùni païs dóu tèms de carestié. Ei poussible de manja li jóuini cambo après n'avé leva la pèu, peréu li fueio, jouino èli tambèn, emai la racino. Se fai d'emplastro emé li racino que sarien bono contro l'enflamacioun. Parié que se servié di fru pèr n'en garni li couissin.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cirsium
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cardueae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Champ
- Tepiero seco
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Cirsium vulgare subsp. vulgare (Savi) Ten., 1838
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753